Türk Vatandaşlığını Kazanma Usulleri
Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, kanunda belirtilen şartları taşıması halinde Bakanlığımızın kararı ile Türkiye uyruklu vatandaşlığımızı kazanabilir.
Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşı olursanız, eşinizin vatandaşlık durumunda herhangi bir değişiklik olmaz. Ebeveynlerinden birinin vatandaşlığı kazandığı tarihte velayet hakkına sahip olduğu çocukları diğer eşin de muvafakat etmesiyle Türk vatandaşlığını kazanır. Diğer ebeveynin muvafakat etmemesi halinde ebeveynlerde birinin yerleşim yerindeki hakim kararına göre işlem yapılır. Türk vatandaşlığını birlikte kazanan ebeveynlerin çocukları da vatandaşlığı kazanmış olur. Ebeveynlerin kendileri ile birlikte işlem görmeyen çocukları, ergin olduktan sonra Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvurdukları takdirde haklarında Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılmasına dair madde hükümleri uygulanır.
Aranan şartları taşımak Türk vatandaşlığının kazanılması için kişilere mutlak bir hak sağlamamaktadır.
Türk Vatandaşlığının Genel Olarak Kazanılması
Türk vatandaşlığı almak isteyen yabancı kişiler, aşağıdaki şartları taşıdıkları takdirde bakanlık kararı ile vatandaşlık sahibi olabilirler.
a) Başvuracak kişi vatandaşı olduğu ülkenin kanununa, vatansız ise 4721 sayılı Türk Medenî Kanununa göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmalıdır,
b) Başvuracak kişi başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmelidir. Vatandaşlığımızı kazanma talebinde bulunan bir yabancı başvuru için aranan ikamet süresi içinde toplam 12 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilir. Türkiye dışında geçirilen süreler ikamet süreleri içinde değerlendirilir.
Türk vatandaşlığı almak için talepte buluna bir yabancı başvuru için aranan oturum süresi içinde toplam 6 ayı geçmemek üzere Türkiye dışında bulunabilir veya ikametinde kesinti yapabilir. Türkiye dışında geçirilen süreler/kesinti yapılan süreler ikamet süreleri içinde değerlendirilir. Ayrıca ikamet izninin veriliş amacı da önemlidir. Ülkemizde turizm amaçlı kalan yabancılar ile öğrenim amaçlı kalan yabancıların vatandaşlık talepleri alınmamaktadır. Bu kriterler Nüfus vatandaşlık Genel Müdürlüğü tarafından belirlendiği için İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerinden takip edilmelidir)
c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmelidir. (Türkiye’de ev almak, yatırım yapmak, iş kurmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye nakletmek, çalışma izni ile bir iş yerinde çalışmak ya da Türk vatandaşı ile evlenmek, ailece müracaat etmek, daha önce Türk vatandaşlığını kazanmış olan ana, baba, kardeş ya da çocuk sahibi olmak veya eğitimini Türkiye’de tamamlamak gibi)
ç) Genel sağlık bakımından tehlike oluşturacak bir hastalığı bulunmamalıdır,
d) İyi ahlak sahibi olmalıdır (Toplum içinde davranışları ile çevresine güven vermeli, toplumca hoş karşılanmayan ve toplum değerlerine aykırı kötü alışkanlığı bulunmamalıdır),
e) Toplumsal yaşama uyum sağlayabilecek düzeyde Türkçe konuşabilmeli,
f) Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmalıdır,
g) Millî güvenlik ve kamu düzenini tehlikeye sokabilecek bir hali bulunmamalıdır.
İstisnai Olarak Türk Vatandaşlığının Kazanılması
Millî güvenlik ve kamu düzeni açısından herhangi bir tehlike oluşturmamak şartıyla Bakanlığın teklifi, Bakanlar Kurulunun kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar Türk vatandaşlığını kazanabilirler.
a) Türkiye’ye sanayi tesisi temin edilmesini sağlayan ya da ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, bilimsel, teknolojik, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan yabancılar,
b) 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca oturum izni alanlar ve Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan ya da bağımlı çocukları,
c) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen yabancılar,
d) Göçmen olarak kabul edilen yabancılar (Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu halde Türkiye’ye gelip 5543 sayılı İskân Kanunu uyarınca göçmen olarak kabul edilen yabancılardır)
Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek hali bulunanların talepleri Bakanlıkça reddedilir. İstisnai vatandaşlığa başvurma ve buna istinaden Türk vatandaşlığını kazanma işlemleri İçişleri Bakanlığınca yürütülür.
Evlilik Yoluyla Türk Vatandaşı Olmak
Bir Türk vatandaşı ile evlenen bir yabancı, doğrudan Türk vatandaşı olamaz. Bunun için en az 3 yıl boyunca bir Türk vatandaşı ile evli olmalı ve evliliği devam ediyor olmalıdır. Bu şartları taşıyan yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak için başvuruda bulunabilirler.
Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama şartı,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama şartı,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni için tehlike oluşturabilecek bir durumunun olmaması şartı aranmaktadır.
Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölmesi durumu mevcutsa aile birliği içinde yaşama şartı aranmaz.
TÜRK VATANDAŞLIĞININ EVLAT EDİNİLME YOLUYLA KAZANILMASI
Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinile ergi olmayan kişi, kamu düzeni ve milli güvenlik için herhangi bir tehlike oluşturacak durumu bulunmamak kaydıyla, evlat edinilme kararı tarihi itibari ile Türk vatandaşlığını kazanabilir.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ VATANDAŞLARININ TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANMASI
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunan KKTC vatandaşları, bu isteklerini yazılı olarak beyan ettikleri takdirde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını kazanırlar.
KKTC vatandaşlığını sonradan kazanmış olanlar hakkında yetkili makam kararı ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığının kazanılması için istenen şartlar aranır.
MAVİ KART
Doğum yoluyla Türk vatandaşı olan fakat daha sonra çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere ve birlikte işlem gören çocuklarına, talep etmeleri durumunda yurt dışında dış temsilciliklerimiz, yurt içinde ise İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüklerince Mavi Kart düzenlenir. Mavi kart sahipleri, millî güvenlik ve kamu düzenine ilişkin herhangi bir tehlike oluşturmadıkları takdirde Türk vatandaşları ile aynı haklara sahip olurlar. Ancak mavi kart sahibi olan kişilerin askerlik yükümlülüğü olmadığı gibi seçme ve seçilme / kamu görevlerine girme ve araç ya da ev eşyası ithal etme hakları bulunmamaktadır. Söz konusu kişilerin sosyal güvenlikle ilgili kazanılmış hakları varsa saklanmakta ve kanunlardaki hükümlere bağlı olarak kullanılabilmektedir.
Bu kişilerin Türkiye’deki seyahat, çalışma, oturum, yatırım, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ve ticari faaliyet ile ilgili konuları, ilgili kurum ve kuruluşlarca Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuat çerçevesinde yürütülür.